ကုန္းေပၚတြင္ေရနစ္ေသဆံုးျခင္း( ဗဟုသုတေလးပါ )

သတိျပဳရမယ့္ Dry Drowning နဲ႔ Secondary Drowning...
.
မၾကာေသးခင္က အင္တာနက္ေပၚမွာ သတင္း တစ္ပုဒ္ကို ဖတ္ရႈလိုက္ရပါတယ္... အဲဒါကေတာ့... အေမရိကန္နိုင္ငံက အသက္ ၁၀ နွစ္အ႐ြယ္ ကေလးတစ္ဦး အိမ္နီးနားခ်င္းက ေရကူးကန္တစ္ခုမွာ ေရသြားကစားရာကေန ျပန္လာၿပီး သူဟာ အေတာ္ေလး ႏြမ္းနယ္ေနတဲ့အေၾကာင္း၊ အရမ္းလည္း အိပ္ခ်င္ေနတဲ့အေၾကာင္း မိခင္ျဖစ္သူကို ေျပာၿပီး အိပ္ယာထဲမွာ သြားအိပ္လိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္... မိခင္ျဖစ္သူကလည္း ကေလးေတြရဲ႕ သဘာ၀အရ တေန႔ကုန္ ကစားထားလို႔ ပင္ပန္းတာလို႔ ယူဆထားၿပီး သားျဖစ္သူကို သံသယ
မျဖစ္ခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္...
.
ခဏအၾကာ သားျဖစ္သူကို သြားၾကည့္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ပါးစပ္ကေန အျမဳပ္ေတြ ထြက္ၿပီး အသက္ မရႈေတာ့တာကို တအံ့တၾသ ေတြ႕လိုက္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္.. ေဆးရုံကို အလ်င္အျမန္ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ ေဆးရုံဝန္ထမ္းေတြက ကေလးဟာ Dry drowning ေၾကာင့္ ဆုံးသြားၿပီလို႔ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္...
.
အေမရိကန္နိုင္ငံမွာ Dry drowning ေရ မေတာ္တဆျဖစ္တဲ့သူ ဦးေရဟာ ၁ နွစ္ကို ခန္႔မွန္းေျခ ၄,၀၀၀ ခန္႔ ရွိျပီး... သူတို႔ထဲက အေရအတြက္ ၄၀၀ ကေန ၆၀၀ ေလာက္ဟာ နွစ္စဥ္ အသက္္ ဆုံးရႈံးေနတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္...
.
Dry Drowning နဲ႔ Secondary Drowning ဆိုတာ ဘာလဲ?
.
မိမိအပါအ၀င္ ကေလးမိဘေတြဟာ ကေလးေတြကို ေရကူးကန္ေတြ၊ ေရခ်ဳိးခန္းေတြမွာ ေရေပးခ်ဳိး၊ ေရေပးကစားေလ့ ရွိပါတယ္... ဒီလို ကစားၿပီးလို႔ ေရအျပင္ဘက္ ေရာက္တာနဲ႔ ေရေဘးအႏၲရာယ္ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ထင္တတ္ၾကပါတယ္... တကယ္ေတာ့ Dry drowning နဲ႔ Secondary drowning ဆိုတာဟာ ေရထဲမွာ ရွိေနစဥ္ ေရနစ္ေသဆုံးတာ မဟုတ္ပဲ... ကေလးေတြ ေရခ်ဳိး၊ ေရကစားၿပီးလို႔ ခႏၶာကိုယ္က ေရေတြကို ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ တဘက္နဲ႔သုတ္၊ အ၀တ္အစားလဲ... စသျဖင့္ ဒီလိုလုပ္ေနခ်ိန္ နာရီပိုင္း အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေရမရွိတဲ့ေနရာမွာ ေရနစ္ေသဆုံးတဲ့ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလို႔ မွတ္သား ရပါတယ္...
.
ဒီလိုပုံစံနဲ႔ ေရနစ္တာဟာ... ကေလးေတြ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ ေရကန္ထဲမွာ ေရကစားေနတဲ့အခ်ိန္ (ဒါမွမဟုတ္) ကေလးမိဘေတြက သူတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြကို ခ်စ္စနိုးနဲ႔ ေခါင္းကို ေရထဲနွစ္ၿပီး ကစားေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ မေတာ္တဆ (ေရမြန္းၿပီး) ေရေတြကို သူတို႔ရဲ႕ နွာေခါင္းေတြကတဆင့္ ရွဴသြင္း မိလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္...
.
Dry drowning ေရနစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္နိုင္ေျခ အေၾကာင္းအရင္း ေတြကေတာ့... ေရကစားေနစဥ္အတြင္း ကေလးငယ္ မေတာ္တဆ ရွဴရႈိက္မိလိုက္တဲ့ ေရေတြဟာ အဆုတ္ထဲထိ ေရာက္ရွိမသြားပဲ ေလ၀င္အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းကို ရုတ္တရက္ ဆိုးက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ တစ္ခု ျဖစ္ေစ ပါတယ္... ဒီလိုနဲ႔ ကုန္းေပၚ ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္ Asphyxiation ေခၚ ေအာက္ဆီဂ်င္ လုံေလာက္စြာ မရရွိေတာ့ပဲ အသက္ရွဴမ၀တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္...
.
Secondary drowning (Delayed drowning လည္း ေခၚပါတယ္) ကေတာ့ Dry drowning နဲ႔ အနည္းငယ္ ကြာျခားပါတယ္... သူကေတာ့ ကေလးငယ္ ရွဴသြင္းလိုက္မိတဲ့ ေရေတြဟာ ပြင့္ေနတဲ့ ေလလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း အဆုတ္ထဲကို ေရာက္ရွိ ေနရာ ယူသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္... အဆိုပါ အဆုတ္ထဲရွိ ေရေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္တြင္း လည္ပတ္ေနတဲ့ ေသြးထဲသို႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပို႔ေဆာင္ေပးတဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစၿပီး... ေနာက္ဆုံး ဦးေနွာက္ကပါ ေအာက္ဆီဂ်င္ လုံေလာက္စြာ မရေတာ့တဲ့ထိ ျပႆနာ ျဖစ္လာပါတယ္... ဒီလို အေျခအေနကို 'Pulmonary edema' လို႔လည္း ေခၚတယ္လို႔ သိရပါတယ္...
.
Dry drowning ေရနစ္တဲ့ လကၡဏာေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ေရ မေတာ္တဆျဖစ္ၿပီး ခဏအတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး... Secondary drowning ရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေရ မေတာ္တဆျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁ နာရီကေန ၂၄ နာရီအတြင္းမွာ စတင္ ျဖစ္ေပၚတယ္လို႔ Children's Hospital of Pittsburgh ရဲ႕ အေရးေပၚဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာ Raymond Pitetti က ဆိုပါတယ္...
.
ဒီလို ေရမေတာ္တဆမႈဟာ လူႀကီးေတြမွာလည္း ျဖစ္ပြားနိုင္ပါတယ္... ဒါေပမယ့္ လူႀကီးေတြလို ခႏၶာကိုယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မရွိေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေတြမွာ ပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ေဒါက္တာ Pitetti က ေျပာပါတယ္...
.
၂ မ်ဳိးလုံးဟာ အေတာ္ေလး ျဖစ္ခဲတဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပါတယ္... ေရနစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ အားလုံးထဲမွာ ဒီလိုပုံစံနဲ႔ ေရနစ္တာဟာ ၁ ရာခိုင္နႈန္းနဲ႔ ၂ ရာခိုင္နႈန္း အၾကား မွာသာ ရွိတယ္လို႔ အေမရိကန္နိုင္ငံရွိ Florida Hospital Tampa ေဆးရုံက ေဒါက္တာ James Orlowski ကလည္း ဆိုထားပါတယ္... ဒါေပမယ့္ သတိေတာ့ ထားရပါမယ္...
.
Dry Drowning နဲ႔ Secondary Drowning ၂ မ်ဳိးလုံးမွာ တူညီတဲ့ လကၡဏာ ေတြကေတာ့ အသက္ရွဴရ ခက္ခဲျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ရင္ဘက္ေအာင့္ျခင္း၊ အလြန္႔အကြၽံ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္လာျခင္း.... ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္... ဒါ့အျပင္ ကေလးဟာ စိတ္ဆိုးမာန္ဆိုးျဖစ္ျခင္း စတဲ့ အမူအရာ ေျပာင္းလဲ လာတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္... ဒီလကၡဏာေတြ အားလုံးဟာ ကေလးငယ္ရဲ႕ ဦးေနွာက္က ေအာက္ဆီဂ်င္ လုံေလာက္စြာ မရရွိတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္...
.
ဒီလကၡဏာေတြ အားလုံးကို ကေလးမိဘေတြက သတိမျပဳမိဘဲ အခ်ိန္မီ မကုသဘူးဆိုရင္ အသက္ ဆုံးရႈံးတဲ့အဆင့္ထိ ေရာက္လာနိုင္ပါတယ္....
.
မိမိရဲ႕ကေလးဟာ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့အတိုင္း ေရကစားၿပီးတဲ့အခ်ိန္ Dry Drowning နဲ႔ Secondary Drowning ေတြထဲက ေရွ႕ေျပး လကၡဏာ တစ္ခုခု ျပေနၿပီဆိုရင္ နီးစပ္ရာမွာ ေဆးရုံမွာ ေဆးဝါး အကူအညီ ရယူပါ... မ်က္ေျခမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ပါ... ဒီလကၡဏာေတြဟာ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားတယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ X-ray ေတြ IV ေတြရုိက္ၿပီး ေဆးစစ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္...
.
ကေလးငယ္ေတြ ေရကူးကန္၊ ေရခ်ဳိးကန္ေတြမွာ ေရကစားစဥ္ Water Safety ေရလုံၿခံဳမႈ ရွိၿပီး ေရမေတာ္တဆမႈက ကင္းေ၀းေစဖို႔ အတြက္ American Academy of Emergency Medicine က အႀကီးအကဲ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ Mark Reiter က ကေလးမိဘေတြကို...
(၁) ေရထဲ (ဒါမွမဟုတ္) ေရအနီးအနားမွာ ရွိေနတဲ့ ကေလးေတြကို အၿမဲတမ္း မ်က္ေျခမပ်က္ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔...
(၂) ကေလးေတြကို အသက္ကယ္ ပစၥည္းေတြ ရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာသာ ေရကစားခြင့္ ျပဳဖို႔နဲ႔..
(၃) ေရကစားတဲ့ ကေလးေတြကိုလည္း လူႀကီးေတြရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ရွိေစဖို႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္....။
.
(ကြၽန္ေတာ့္လို မသိေသးတဲ့ ဘ၀တူ ကေလး မိဘမ်ားအတြက္ ေရးသား တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္...)
.

Ref:google/http://www.m.webmd.com/…/fe…/secondary-drowning-dry-drowning
http://www.homehealthyrecipes.com/this-boy-died-an-hour-af…/
http://www.parents-space.com/drowning-types-summer-dangers/