ပ႒ာန္း(၂၄)ပစၥည္း အဓိပၸယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္
(၁) ေဟတုပစၥေယာ-
ဟိတ္ေျခာက္ပါးျဖ
တရားေညာင္ပ
တည္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ေလာကီအာရုံ ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ လုိခ်င္မွဳရွိေသာ ေလာဘ၊ၾကမ္းတမ္းေသာခက္ထန္ျခင
ထြက္ျခင္းရွိေသာေဒါသ၊မေကာင္းေသာအယူဝါဒကုိ
မစ
ကာမဂုဏ္တုိ႔၌လုိခ်င္မွဳမရွိ
၊အမ
(၂) အာရမၼဏပစၥေယာ-
(၂) အာရမၼဏပစၥေယာ-
အာရုံေျခာက္ပါ
သူတုိ႔အားအ
(သဒၶါရုံ)၊အန႔ံ(ဂႏၶာရုံ)၊အရ
(၃) အဓိပတိပစၥေယာ-
(သဒၶါရုံ)၊အန႔ံ(ဂႏၶာရုံ)၊အရ
(၃) အဓိပတိပစၥေယာ-
အၾကီးအမွဴးျဖစ
ျပဳိင္ရဲသူ၊ျပိဳင္သူမရွိေလာ
ဟူေသာ ဆႏၶာဓိပတိ၊အားထုတ္ျခင္းလုံး
ဟူေသာ ဆႏၶာဓိပတိ၊အားထုတ္ျခင္းလုံး
ဓိပတိဟူေသာ အဓိပတိ တရားမ်ားသည္ အားေကာင္းရာသုိ႔လုိက္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာအဓိပတိပစ
တရားကုိေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၄)အနႏၱရပစၥေယာ-အျခားမဲ့တဆက
ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ရုပ္ဝတၳဳကုိ ျမင္သည္ႏွင့္ အသိစိတ္သည္ အာရုံတြင္ တဆက္တည္းျဖစ္ျခင္း၊ေနာက္ေနာ
(၄)အနႏၱရပစၥေယာ-အျခားမဲ့တဆက
ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ရုပ္ဝတၳဳကုိ ျမင္သည္ႏွင့္ အသိစိတ္သည္ အာရုံတြင္ တဆက္တည္းျဖစ္ျခင္း၊ေနာက္ေနာ
ေရွ့ေရွ့စိတ္အစဥ္ေတြပ်က္ပ်က
(၅)သမနႏၱရပစၥေယာ-
(၅)သမနႏၱရပစၥေယာ-
ေကာင္းစြာ(
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။စၾကာဝ
သားရတနာအားတဆက္
ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ျမင္စိတ္သိစိတ္ ေကာင္းလ်ွင္ေကာင္းသည္ဟုဝန္ခ
ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ျမင္စိတ္သိစိတ္ ေကာင္းလ်ွင္ေကာင္းသည္ဟုဝန္ခ
မေကာင္းလ်ွင္မေကာင္း
ဆက္၍ျဖစ္ျခ
(၆)သဟဇာတပစၥေယာ-
တျပဳိင္နက္အတူတကြျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ဆီမီး
(၆)သဟဇာတပစၥေယာ-
တျပဳိင္နက္အတူတကြျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ဆီမီး
မွတ္သားမွဳသညာ၊ျပဳျပျခင္းသခ
အတူတကြ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္
ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ သဟဇာတ ပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူပါသည
(၇)အညမညပစၥေယာ-
အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္မွီ၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရားသစ္သား
ဟူေသာရုပ္တရား၊နာမ္တရားတုိ႔
(၈)နိႆယပစၥေယာ-
မွီရာတည္ရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ေနာက္
ပံ့ေပး၍ ရပ္တည္ရာျဖစ္ေစသကဲ့သုိ႔ ရုပ္တရားသည္ အာဟာရကုိမွီ၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ နိႆယပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူ
(၉)ဥပနိႆယပစၥေယာ-
အားၾကီးေသာ မွီရာအေၾကာင္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။မုိးတ
(၇)အညမညပစၥေယာ-
အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္မွီ၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရားသစ္သား
ဟူေသာရုပ္တရား၊နာမ္တရားတုိ႔
(၈)နိႆယပစၥေယာ-
မွီရာတည္ရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ေနာက္
ပံ့ေပး၍ ရပ္တည္ရာျဖစ္ေစသကဲ့သုိ႔ ရုပ္တရားသည္ အာဟာရကုိမွီ၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ နိႆယပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူ
(၉)ဥပနိႆယပစၥေယာ-
အားၾကီးေသာ မွီရာအေၾကာင္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။မုိးတ
ထုိမုိးကု
႔အားေကာင္
ပုဂၢဳိလ္တုိ႔သည္ဥပ
မဂ္တရား၊ဖုိလ္တရာ
အာဟာရဟူေသာအ
ခ
(၁၀)ပုေရဇာတပစၥေယာ-
ေရွ့၌ျဖစ္ႏွင့္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ကမာၻဥ
(၁၀)ပုေရဇာတပစၥေယာ-
ေရွ့၌ျဖစ္ႏွင့္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ကမာၻဥ
ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
သကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊ေရွ့မွျ
(၁၁)ပစာၦဇာတပစၥေယာ-
ေနာက္မွျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။သားေက
ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
သကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊ေရွ့မွျ
(၁၁)ပစာၦဇာတပစၥေယာ-
ေနာက္မွျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။သားေက
ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
ေရနစ္၍မေသခဲ့ပါ။ထုိ႔သုိ႔မေသ
၊ရုပ္တရားေတြလန္းဆ
ေနာက္မွေန၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ပစာၦဇာတပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ
(၁၂) အာေသဝနပစၥေယာ-
အဖန္တလဲလဲ မွီဝဲအပ္ ထုံမႊမ္းအပ္သည့္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
ေရွးေရွး၌ ပန္းေပါင္းစုံတုိ႔ျဖင့္ စီမံေရာျပြမ္းထားေသာ နံ႔သာအား အေမႊးနံ႔ အလြန္တုိးပြား ခုိင္ျမဲေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
(၁၂) အာေသဝနပစၥေယာ-
အဖန္တလဲလဲ မွီဝဲအပ္ ထုံမႊမ္းအပ္သည့္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
ေရွးေရွး၌ ပန္းေပါင္းစုံတုိ႔ျဖင့္ စီမံေရာျပြမ္းထားေသာ နံ႔သာအား အေမႊးနံ႔ အလြန္တုိးပြား ခုိင္ျမဲေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
ေလ့လာမွတ္သားျခင္းငွာ ေထာက္ပ့ံကာ အေျခခံအတြက္
အားေကာင္း၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔
လည္းေကာင
ျပဳလုပ္သည့္ကုသုိလ္၊အကုသုိလ
ျပဳလုပ္သည့္ကုသုိလ္၊အကုသုိလ
တုိးပြားေစ၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အာေသဝနပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္
(၁၃)ကမၼပစၥေယာ-
ၿပဳလုပ္စီျခင္းျဖင့္ဗီဇမ်ဳိ
(၁၃)ကမၼပစၥေယာ-
ၿပဳလုပ္စီျခင္းျဖင့္ဗီဇမ်ဳိ
ေကာင္းစြာျပဳျပင္စီမံအပ္ေသာ
ေက်းဇူူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာ
ရြတ္သူအား ထုိအတုိင္းပင္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာမ်ားကုိ ရရွိခံစားျပီး မေကာင္းေသာ အမွဳကိစၥကုိ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြတ္သူအားမေကာင
(၁၄)ဝိပါကပစၥေယာ-
အက်ဳိးရလာဒ္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။တုိက္
ညွင္း၊ေလနဳေအးသည္သစ္ပင္ၾကီး
စိတ္ပါခ်မ္းသာေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
တရားေၾကာင့္ အကုသုိလ္၏အက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ငရဲဘုံ၊တိရိစာၦန္ဘုံတုိ႔၌ ခံစားေစသကဲ့သုိ႔ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဝိပါကပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မ
(၁၅) အာဟာရပစၥေယာ-
ေထာက္ပ့ံခုိင္ခ့ံေစတတ္သည္ျဖ
ထားေသာ အကူ ေဒါက္တုိင္သစ္သားသည္ အိမ္အုိ၊အိမ္ေဟာင္းအား ေလဒဏ္၊မုိးဒဏ္
ေၾကာင့္ မလဲမျပဳိေစရန္ ျမဲျမဲခုိင္ခံ့ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူပင္ ဆုံးဆယ့္တစ္ဘုံ၌ ရွိေသာ သတၱဝါအားလုံးမွာ အသက္ဆက္၍ ရွင္သန္နုိင္ရန္ အတြက္ရုပ္အာဟာရ၊နာမ္အာဟာရ ႏွစ္ပါးကပ့ံပုိးေထာက္ကူေပးျ
ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အာဟာရပစၥည္းတရားကုိ ေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၁၆)ဣျႏၵိယပစၥေယာ-
အစုိးရသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။တုိင္းျပည္တစ္ျပည္အတြင
ဣျႏၵိယပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္
(၁၇) စ်ာနပစၥေယာ-
ကပ္၍စူးစူးစုိက္စုိက္ ရွဳ့တတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
ေတာင္ထိပ္ဖ်ား၊သစ္ပင္ဖ်ားသု
ရြတ္သူအား ထုိအတုိင္းပင္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာမ်ားကုိ ရရွိခံစားျပီး မေကာင္းေသာ အမွဳကိစၥကုိ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြတ္သူအားမေကာင
(၁၄)ဝိပါကပစၥေယာ-
အက်ဳိးရလာဒ္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။တုိက္
ညွင္း၊ေလနဳေအးသည္သစ္ပင္ၾကီး
စိတ္ပါခ်မ္းသာေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
တရားေၾကာင့္ အကုသုိလ္၏အက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ငရဲဘုံ၊တိရိစာၦန္ဘုံတုိ႔၌ ခံစားေစသကဲ့သုိ႔ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဝိပါကပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မ
(၁၅) အာဟာရပစၥေယာ-
ေထာက္ပ့ံခုိင္ခ့ံေစတတ္သည္ျဖ
ထားေသာ အကူ ေဒါက္တုိင္သစ္သားသည္ အိမ္အုိ၊အိမ္ေဟာင္းအား ေလဒဏ္၊မုိးဒဏ္
ေၾကာင့္ မလဲမျပဳိေစရန္ ျမဲျမဲခုိင္ခံ့ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူပင္ ဆုံးဆယ့္တစ္ဘုံ၌ ရွိေသာ သတၱဝါအားလုံးမွာ အသက္ဆက္၍ ရွင္သန္နုိင္ရန္ အတြက္ရုပ္အာဟာရ၊နာမ္အာဟာရ ႏွစ္ပါးကပ့ံပုိးေထာက္ကူေပးျ
ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အာဟာရပစၥည္းတရားကုိ ေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၁၆)ဣျႏၵိယပစၥေယာ-
အစုိးရသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။တုိင္းျပည္တစ္ျပည္အတြင
ဣျႏၵိယပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္
(၁၇) စ်ာနပစၥေယာ-
ကပ္၍စူးစူးစုိက္စုိက္ ရွဳ့တတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
ေတာင္ထိပ္ဖ်ား၊သစ္ပင္ဖ်ားသု
ထင္ရွားတ
ကုသုိလ္စ်ာန
ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ စ်ာနပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူ
(၁၈)မဂၢပစၥေယာ-
က်ြတ္လြတ္ထြက္ေျမာက္ေသာနည္း
ဖက္ကမ္းစပ္မွ ဟုိမွာကမ္းစပ္သုိ႔ ကူးေျပာင္းသြားေသာ ေဖာင္၊ကူတုိ႔သမားသည္ ဤမွာဘက္ကမ္းစပ္မွလြတ္ေျမာက္
(၁၉) သမၸယုတၱပစၥေယာ-
အတူတကြယွဥ္ျပီး ေရာစပ္ေနသည္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳ
ႏွင္းဆီ၊ေထာပတ္၊ပ်ားရည္၊သကာ
ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ စ်ာနပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူ
(၁၈)မဂၢပစၥေယာ-
က်ြတ္လြတ္ထြက္ေျမာက္ေသာနည္း
ဖက္ကမ္းစပ္မွ ဟုိမွာကမ္းစပ္သုိ႔ ကူးေျပာင္းသြားေသာ ေဖာင္၊ကူတုိ႔သမားသည္ ဤမွာဘက္ကမ္းစပ္မွလြတ္ေျမာက္
(၁၉) သမၸယုတၱပစၥေယာ-
အတူတကြယွဥ္ျပီး ေရာစပ္ေနသည္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳ
ႏွင္းဆီ၊ေထာပတ္၊ပ်ားရည္၊သကာ
နာမ
စ
(၂၀)ဝိပယုတၱပစၥေယာ-
အတူတကြ မေရာစပ္ မယွဥ္စပ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
ခ်ဳိ၊ခ်ဥ္၊စပ္၊ဖန္၊ခါးဟူေသာ
၊ေနမင္းသည္ သမုဒၵရာႏွင့္မေရာမစပ္ေသာ္လည
ကုိေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၂၁) အတၳိပစၥေယာ-
ပစၥဳပၸန္၌ ထင္ရွားစြာရွိဆဲျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ျမင္း
(၂၀)ဝိပယုတၱပစၥေယာ-
အတူတကြ မေရာစပ္ မယွဥ္စပ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
ခ်ဳိ၊ခ်ဥ္၊စပ္၊ဖန္၊ခါးဟူေသာ
၊ေနမင္းသည္ သမုဒၵရာႏွင့္မေရာမစပ္ေသာ္လည
ကုိေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၂၁) အတၳိပစၥေယာ-
ပစၥဳပၸန္၌ ထင္ရွားစြာရွိဆဲျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ျမင္း
ျပန္႔ပြားေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင
ပြားေအာင္ အက်ဳိးျပဳေစသကဲ့သုိ႔ ေျမ၊ေရ၊မီး၊ေလ ဟူေသာမဟာဘုတ္တရားတုိ႔သည္ ထုိတရားကုိ ခ်ယ္လွယ္ေသာ ရုပ္တရားတုိ႔အား ထင္ရွားရွိခုိက္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အတၳိပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူ
(၂၂) နတၳိပစၥေယာ-
မရွိသည္ျဖစ္၍ မရွိမွ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ဆီမီး
သြားျခင္းသည္ ေန႔အခါ ေရာက္ဖုိ႔ရန္ေက်းဇူးျပဳသကဲ့
(၂၃)ဝိဂတပစၥေယာ-
ကင္းမဲ့ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သည္ျဖစ္၍
ပြားေအာင္ အက်ဳိးျပဳေစသကဲ့သုိ႔ ေျမ၊ေရ၊မီး၊ေလ ဟူေသာမဟာဘုတ္တရားတုိ႔သည္ ထုိတရားကုိ ခ်ယ္လွယ္ေသာ ရုပ္တရားတုိ႔အား ထင္ရွားရွိခုိက္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အတၳိပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူ
(၂၂) နတၳိပစၥေယာ-
မရွိသည္ျဖစ္၍ မရွိမွ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ဆီမီး
သြားျခင္းသည္ ေန႔အခါ ေရာက္ဖုိ႔ရန္ေက်းဇူးျပဳသကဲ့
(၂၃)ဝိဂတပစၥေယာ-
ကင္းမဲ့ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သည္ျဖစ္၍
သိေစျခင္းျဖ
(၂၄)အဝိဂတပစၥေယာ-
မကင္းသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။မဟာသမ
ေသာငါး၊လိပ္တုိ႔ႏွင့္မကင္း၊
သည္ဥပါဒ္၊ဌီ၊ဘင္ဟူေသာလကၡဏာင
(၂၄)အဝိဂတပစၥေယာ-
မကင္းသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။မဟာသမ
ေသာငါး၊လိပ္တုိ႔ႏွင့္မကင္း၊
သည္ဥပါဒ္၊ဌီ၊ဘင္ဟူေသာလကၡဏာင
ဦးဇင္းရဲ့ ေနာင္ေတာ္ ညီေတာ္မ်ားႏွင့္ ဒကာ ဒကာမမ်ားအားဗဟုသုတကုသုိလ္တု
ေစရန္ႏွင့္ၿမတ္ဗုဒၶ၏တရားေဒသ
အဓိပၸယ္ေတြကုိ စာသင္သားရွင္သာမေဏ ရဟန္းေတြဟာသင္အံ့ေလ့က်င့္ေန
ဆုိတာကုိကုသုိလ္ၿပဳတင္ၿပမွ်
ကုိးကား။ ။ေဒါက္တာအရွင္ေကာဝိဒစာရ၏စာမ
ေစရန္ႏွင့္ၿမတ္ဗုဒၶ၏တရားေဒသ
အဓိပၸယ္ေတြကုိ စာသင္သားရွင္သာမေဏ ရဟန္းေတြဟာသင္အံ့ေလ့က်င့္ေန
ဆုိတာကုိကုသုိလ္ၿပဳတင္ၿပမွ်
ကုိးကား။ ။ေဒါက္တာအရွင္ေကာဝိဒစာရ၏စာမ
Ashin Mu Nain Da
Comments
Post a Comment